Katerina, Prut Savaşı'nda mücevherlerini ordularını ve kocasını yok olmaktan kurtarmak için vermiş, bu fedakârlığının sonucu olarak da savaştan sonra çarla resmen evlenmişti
İngiltere'de bir müzayedede Çariçe Katerina'nın Prut Savaşı'nda Osmanlılar'a gönderdiği mücevherlerinden pırlanta gerdanlığı, broş ve küpeleri satılıyor. Bu mücevherlerin Osmanlı'ya intikalinin ilginç bir hikâyesi vardır.
Gizlice evlendiler
Rus Çariçesi Birinci Katerina'nın asıl ismi Marta Skavronskaya'dır. 1 Nisan 1684'te Litvanya'da bir köylü ailesinin kızı olarak dünyaya geldi. Üç yaşında öksüz kaldı. Mariensburg'da Protestan bir papaz tarafından büyütüldü. 16 yaşında İsveçli bir ordu borazancısıyla evlendi. Bu yüzden Trubaçova, yani borazancının eşi diye anılmıştır.
İsveç'le yapılan Kuzey Savaşları sırasında 1702'de Ruslar tarafından esir edildi ve Çar Petro'nun danışmanına verildi. 1703 yılı sonlarında çarın gönlünü çalan Katerina 1704'te bir çocuk doğurdu. 1705'te Ortodoks oldu ve Yekaterina Alekseyevna adını aldı. 1707'de çarla gizlice evlendi.
Çar Petro, 1711'de Osmanlı'ya karşı sefere çıkarken yanına Katerina'yı da almıştı. Savaştan muzaffer olarak dönüp, Katerina'yla resmen evlenip, onu çariçe yapmayı planlamıştı. Ancak planları yolunda gitmedi ve Rus ordusu Prut bataklıklarında Osmanlı birlikleri tarafından kuşatıldı.
Katerina'nın Prut'taki rolü
Ruslar perişan bir durumdayken son bir kez toplandılar. Ümitsiz de olsa, yapılacak bir taarruz ile Osmanlı ordusunu yarıp geçmeye çalışmaktan başka çarelerinin olmadığı konuşuldu. Başbakan Şafirov ateşkes önerip, antlaşma yapmayı önerdi. Baştan beri soğukkanlılığını koruyan Katerina ise ne olursa olsun çarı kurtarmaları gerektiğini söyledi ve Şafirov'un Osmanlılar'a barış teklifi yapma teklifini destekledi. Osmanlılar boyun eğene kılıç çekmezlerdi. Petro bu fikri kabul etti ve Baltacı Mehmed Paşa'ya hitaben barış isteyen bir mektup yazıldı.
Çariçe Katerina'nın bütün mücevherlerini alarak sadrazamın çadırına gittiği ve onu ağlayarak, yalvararak hatta cinselliğini kullanarak barışa ikna ettiği hiçbir tarihi kaynakta geçmez ve tamamıyla uydurmadır.
Katerina Osmanlı devlet adamlarını yumuşatmak için mücevherlerini, değerli kürklerinin ve eşyalarının tamamını bir araya topladı. Subaylardan ve askerlerden de bir şeyler toplamak için ordugâhın içerisinde at üzerinde dolaştığı söylenir. Katerina, orduda ne kadar mücevherat, altın, gümüş ve para varsa hepsini toplattı. Bunların sahiplerine de sonra karşılığını ödeyeceğine dair senet verdi.
Katerina'nın hazır ettiği altı araba dolusu para ve hediyeler, Şafirov tarafından akşam vakti Sadrazam Baltacı Mehmed Paşa'ya ve yanındaki diğer devlet ileri gelenlerine gönderildi. Avantajlı bir konumdayken Rus ordusuna karşı bir başarısızlığa uğramak istemeyen sadrazam ve çevresi bu hediyelerle yumuşadılar ve Prut barışı yapıldı.
Aşırı içkiden öldü
Katerina, Prut'tan sonra 19 Şubat 1712'de resmen çarla evlendi, 1724'te ise taç giydi. Çar Petro, ömrünün son günlerini hasta geçirirken Rus ileri gelenleri tahta kimin geçeceğini tartışmaya başlamışlardı. Petro'nun ilk eşi Evdoksiya'dan olan oğlu Aleksey 1718'de babası tarafından öldürülmüştü. İkinci eşi Katerina'dan olan oğulları da yaşamamıştı. Hanedandan erkek olarak sadece öldürttüğü oğlu Aleksey'in 1715'te doğan ve Petro öldüğünde 10 yaşında olan torunu Petro hayattaydı. Rus asilleri olan boyarların çoğu torun Petro'nun tahta çıkmasını destekliyorlardı. Ancak Menşikov ve Tolstoy gibi Rus ileri gelenleri de Katerina taraftarıydı.
Petro son nefeslerindeyken vasiyetnamesini yazmak için bana kalem getirin demişti. Ancak yerine kimin geçeceğine dair ismi yazarken kendinden geçerek kalemi elinde düşürdü. Vasiyetnamede isim yeri boş kaldı.
Katerina, 28 Şubat 1725'te Çar Petro varis tayin etmeden ölünce soyluların muhalefetine rağmen muhafızların ve saraydaki görevlilerin desteği ile tahta aday oldu. Mecliste tahta kimin geçeceği tartışılmaya başlandı. Muhafız alayı meclise gelerek Katerina'yı desteklediklerini bildirerek meclis üyelerine baskı yaptılar. Bunun üzerine Katerina, kutsal sinod, meclis ve devlet ileri gelenleri tarafından çariçe ilân edildi. Katerina'nın hükümdarlığı sırasında Menşikov, yarı çar diye anıldı ve Rusya'nın gizli hükümdarı oldu.
Katerina tahttayken, özel bir danışma kurdu ve devlet işlerini Petro'nun altı danışmanını atadığı bu kurula bıraktı. Petro zamanında büyük önemleri olan meclis ve kutsal sinodun devlet yönetimindeki etkisi azaldı. Dış politikada İngiltere, Fransa ve Prusya'nın kurduğu Hannover Birliği'ne karşı Avusturya-İspanyol birliğine katıldı.
Çariçe, eğlenceye ve içkiye aşırı düşkündü. Son zamanlarında aşırı içkiden vücudu şişti. Son günlerinde elini bile kaldıramaz hale gelmişti. Hafızasını ve konuşma yeteneğini bile kaybetmişti. Art arda krizler geçirdi. Son geçirdiği kriz 48 saat sürdü. 6 Mayıs 1727'de kışlık sarayında akşam saat 9-10 civarında öldü.
12 çocuk doğurdu
Katerina Petro'ya ilişkilerinin başlarından itibaren çocuk doğurmaya başlamıştı. 1704'te Pavel'i, 1705 Peter'i doğurdu. 1707'de Katerina'yı, 1708'de Anna'yı doğurdu. 1709'da doğurduğu kızı Yelizaveta, 1741 ile 1761 arasında Rusya'yı çariçe olarak yönetecekti. 1713'te Natalya'yı, 1714'te Margarita'yı, 1715'te Petro'yu, 1717'de Pavel'i, 1718'de Natalya'yı, 1723'te Petro'yu, 1725'te üçüncü defa Pavel isimli çocuğunu doğurdu. Birinci Katerina çocuklarına çok düşkündü. Ancak çocuklarının çoğunu kaybetmişti. İki kızı hayatta kalmıştı.
Kızı Yelizaveta, 1741'de ordu tarafından tahta çıkarıldı. Birinci Katerina'nın kızı Anna'dan olan torunu Pyotr Fyodoroviç de 1762'de Üçüncü Petro adıyla hükümdar oldu.
Baltacı Mehmed Paşa
Baltacı Mehmed Paşa, Prut Savaşı'ndan sonra Petro'nun, antlaşmanın şartlarını uygulamaması ve sadrazamın da bu hususta ağır davranması sebebiyle 20 Kasım 1711'de görevden alınarak Midilli'ye sürüldü. Temmuz 1712'de buradan Limni Adası'na gönderildi. 1712 Eylül'ünde burada öldü.
Prut Savaşı'yla tarihe geçti
Baltacı Mehmed Paşa, hırslı, entrikacı ve devlet adamlığı yönü zayıf biri idi. Aslında Baltacı Mehmed Paşa iyi bir devlet adamı olmadığı için Osmanlı tarihindeki sadrazamlar arasında adı hiç anılmayacak olanlardan birisi idi. Ancak Prut Savaşı onu meşhur etti ve adı tarihe geçti.
KAYNAK: BUGÜN GAZETESİ
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder