-Gaston Mizrahi, Adanalı ve Yahudi cemaatına bağlı bir insandı.
-Fotoğraf çekme merakı ve baskı atelyesi vardı. Avrupa’dan getirdiği körüklü makine ile fotoğraflar çekiyordu.
-Mizrahi, Fransızların Adanayı işgallerini görüntüleyen çok sayıda fotoğraf baskısını gerçekleştirdi.,
-Mizrahi’nin körüklü makinesi şimdi Altınkoza kültür merkezi müzesinde sergilenmektedir.
Bahri Paşa çeşmesi
Gaston Mizrahi Adana’nın önde gelen Yahudi asıllı ailelerinden idi. 19. yüzyıl sonlarına doğru Adana’ye yerleşmiş bulunan Yahudi cemaatının da en saygın insanları arasında idi.
Gaston Mizrahiyi tarihin gündeminde isminin sık sık anılmasının kaynağı ise özellikle Fransız işgal döneminde bol miktarda Adana kent fotoğrafının üzerinde kendi ismi ve kaşe-damgasının bulunmasıdır.
AFAD’ın tarihi fotoğraflar toplayıcısı saygıdeğer Mehmet Baltacı ile olan görüşmelerimizde sık sık Gaston Mizrahi konusunu konuşurduk. Sayın Baltacı elde ettiği bilgiler ışığında Gaston Mizrahi’nin adı geçen bol miktarda fotoğraf bulunmasının sebebini onun bütün fotoğrafları bizzat kendisinin çekmesinden ziyade o dönemde şehir merkezinde fotoğraf baskı atelyesinin bulunmasına bağlardı. Adana’nın işgaline katılan Fransız subay ve askerler ellerinde bulunan fotoğraf makineleri ile şehir ve yaşantı hakkındaki çekimlerini Mizrahi’nin atelyesine getiriyor ve orada da baskısını yaptırıyorlardı. Mizrahi, baskı yaptığı fotoğrafların üzerine Fransızca bir cümle yazıyor ve adını da yerleştiriyordu. O günlerde yazı dili aynı zamanda Osmanlıca olduğu için bir kısım fotoğraflar üzerinde el yazısı ile Osmanlıca bilgiler de yer alıyordu.
FRANSIZ KUMANDANIN ADANA İSTASYONUNA GELİŞİ
Mizrahi baskılı fotoğraflar içinde belki de tarihe not düşmesi açısından en önemli olanları içinde Fransız General Guro’nun 1919 yılı içinde Adana şehir merkezine gelişi ve karşılama töreni ile ilgili olanıdır., General Guro’nun tren istasyonu önünde ve ayakta gösteren fotoğraf karesinde arkasında diğer kumandanlar ve beyaz şalvarı ve yerel giysisi ile bir Afrikalı Müslüman kabile reisinin de bulunmasıdır. Görüntüde yer alan Afrikalı, muhtemelen yüzyıllarca Osmanlıya bağlı kalmış Fas, Cezayir, Moritanya yöresinden gelen birisi olabilir.
Mizrahi’nin fotoğraf albümü içinde Adana şehir merkezinden Seyhan nehri kıyısından da görüntüler bulunuyor. Ve bu fotoğraflar sayesinde Adana’nın o dönemdeki kent mimarisi hakkında bilgi sahibi oluyoruz. Taşköprü’nün Abidinpaşa caddesine açılan Kalekapısı semtindeki Hükümet binaları ve evler …Seyhan nehri kıyısında Tepebağ eteklerindeki görüntüler ed fotoğrafa yansımış.
Tarih meraklıları ve adananın görsel fotoğraflarını derleyenler bir şekilde Gaston Mizrahinin ismi bulunan belgeler ile karşılaşırlar. Mizrahi’nin Adana sevdalısı olduğu ve ömrünü bu şehirde geçirdiğini söyleyebiliriz. Onun ölümünden sonra çocukları fotoğrafçılık mesleğini yakın zamana kadar Adana’da sürdürdüler.
Bir gün yolunuz Taşköprü yakınındaki tarihi Kız lisesi binasının bulunduğu Altınkoza’ya merkezlik eden yere varırsanız orada bir odada Gaston Mizrahinin körüklü fotoğraf makinesi ile karşılaşacaksınız. Ayakta çekilen fotoğrafların görüntüsü bir cam üzerine yansıtılıyor ve oradan da baskıya veriliyordu.
Gastıon Mizrahi, ölümünden sonra bile bugün ve gelecekte özellikle Fransızların Adanayı işgal günlerinde çektiği veya baskısını yaptığı fotoğraflar ile saygıyla anılacaktır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder