- Kilikya Emeni Krallığı tarihnde son kral 5. Leon’un kral olması, Sis şehrini Memluklulara ve Türkmenlere karşı savunması, kendi soydaşlarının ihaneti ve teslim olması ile ilgili tarihi bilgileri derleyen Ermeni tarihçi Kürkçiyan’ın araştırma yazısını Türkçeye çeviren saygıdeğer Dr. Nejat Yaycıoğlu’nun yayınını sunuyorum: (1)
Son ermeni kralı V. Leon
Kilikya Ermeni Krallığı’nda (1080-1375) ismi Leon olan 6 kral vardır. Ancak ilk Leon kral değildir. Bir barondur. O nedenle ona kral olarak numara verilmemiştir. Sıra numarası verilen beş Leon vardır. Zabel’in en küçük torununun isme de Leon’dur. Kıbrıs’ta oturmaktadır. Evlidir iki çocuğu vardır.
1374 yılında Roma’da papalığın Ermenistan’ın başkenti Sis’te Katolikosluğun ve merkezdeki asilzadelerin onayı ile Levon V olarak Kilikya Ermenistanına kral olması kararlaştırılmıştır. Önce karısını ve çocuklarını Korikos (Kız kalesi) kalesinin sahilindeki kral bölümüne gönderir.
Kıbrıs, Korikos (Kız kalesi), Ayas, Anavarza, Tarsus ve Sis’te (Kozan) kendisinin kral olmasını istemeyen ve Cenevizliler ile Venediklililer hatta bazı Ermeniler vardır. Bu nedenle gizli hareket etmesi gerektiğinden, gece karanlığında Kıbrıs’ı terk eder.Ve Korikos’a ve Tarsus’a uğramadan, Seyhan nehrinin Akdeniz’e döküldüğü noktaya gelir.25 atlı kendini orada beklemektedirler. Mahiyetinde ok ve yay taşıyan yardımcıları ve muhafızları vardır. İki gece iki gündüz ara vermeden yollarına devam ederler. Ve Sis (Kozan) şehrine üç mil mesafede mola verirler. Ve şehre yaklaştıklarını bildirmek üzere başkente haberci gönderirler. Katholikos ve diğer papazlar ve başkentin asilzadeleri krallarını karşılamak üzere davul zurna eşliğinde karşılamaya gelirler. Yerli halktan birçokları elerinde meşalelerle gelmişlerdir.
Başkentte kilise çanları çalmaya başlar. Yeni krala taç giydirilecektir. Ancak bu olay kralın cenaze merasiminin de habercisi gibidir. Kralı karşılamaya gelenlerden bazıları, bir isyan çıkacağından ve kraliyet mensuplarından bir çok kişinin öldürüleceğinden ve şehrin Müslümanlara teslim edileceğinden kuşku duymaktadırlar.
Dört gün sonra 150 atlı ana kraliçeyi ve kralın iki çocuğunu Korikos’tan Anavarza’ya ve oradan da Kilikya Ermeni Krallığının başkenti Sis’e getirirler. Kraliyet sarayına geldiği zaman kral hazinenin tamtakır olduğunu görür. Sorumlu kişiler Mariam ve Basil olup, saray erkanındandır. Ağır ceza almaları gerekir. Fakat, olay kralın aç giyme merasimine denk geldiği için, Leon sorumluları affeder.
Taç giyme merasimi için hazırlıklar yapılır. Yeni kral Leon bir Katolik papaz tarafından kutsanmak istemektedir. Ama merasimde değişiklik yapılır. Ve bu mümkün olmaz. Çünkü halkın tamamına yakını Gregoryen mezhebine mensuptur. 14 Eylül 1374 de taç giyme merasimi iki ayrı yerde yapılır. Birisi başkentte yani Sis’te St.Sophia kilisesinde yapılır. Katholikos Boghos (Paul) krala tacını giydirir. Ve kutsamasını dualar okuyarak tamamlar. Ayrıca Kraliçe Margeret’e ve Magosa kraliçesine de aynı şekilde aç giydirilir.İkinci taç giyme töreni de Katolik mezhebine uygun şekilde Narbone Başpapazı tarafından tekrarlanır. Yerli halkın bir bölümü iki defa taç giyme merasimi yapılmasına tepki gösterirler.
Çukurova’da Sis ve Anavarza’dan başka bütün kaleler ve şehirler Memluk Emiri Eşref Şaban’ın birlikleri tarafından işgal edilmiştir. Ayrıca iki Türkmen kumandanının Davut Bey ve Ebubekir’in de her birinin 11.000 askeri vardır. Bunlar da Kilikya Ermeni Krallığı’nın başkenti olan Sis şehrinin çevresini kuşatmışlardır. Başkent tehdit altındadır. Levon V çok nazik bir zamanda kral seçilmiştir. Türkmenler normal düşman gibi hareket etmemektedirler. Krala karşı olan Ermenilerle gizli gizli işbirliği yapmaktadırlar. Taç giyme töreni dolayısıyla Davut Bey Krala hediyeler göndermiştir. Çiçeği burnunda yeni kral Leon’da mukabelede bulunmayı ihmal etmemiştir. Selçuklularla yapılmış olan eski anlaşma yenilenir. Fakat Selçuklulardan bir takım kimseler tatmin olmazlar, aralarında anlaşmazlık çıkar.
Kozan kalesi üç ay süre ile Türkmenler tarafından kuşatılır. Krala ve tebasına destek olan yaycı ve okçu Frenkler durumu kurtarırlar. Yeni kral Selçuklularla yapılmış olan eski anlaşmanın yenilenmesine razı olmak mecburiyetinde kalır. Yeni kalın yıllık vergilerini vermeyi kabul etmesinden sonra şehre yiyecek ve erzak temin etmek mümkün olur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder